Een droevig tafereel ontplooit zich in de bijenwereld deze winter. Bijna een kwart van de bijenvolken heeft de strijd niet overleefd, zo blijkt uit het onderzoek van de Bee Foundation. "Iedereen zou op moeten staan, want bijen zijn het betoverende hart van het leven op aarde."
Imker Sonne Copijn uit Groenekan heeft het zwaar te verduren gehad. Vorig jaar verloor ze twaalf van haar dertien bijenvolken, en ook deze winter bracht geen verlichting. "In de zomer had ik zes bijenvolken, nu nog maar één."
Een mysterieuze dood
Dit is een fenomeen dat in de afgelopen 50 jaar nog nooit is voorgekomen, aldus Copijn, tevens bestuurder van de Bee Foundation. De tragische dood van haar bijen bracht haar in diepe rouw. "Het was verschrikkelijk. Plotseling lagen er 20.000 bijen dood in het nest." Dat ze binnenshuis zijn gestorven, duidt op een verregaande verzwakking van haar bijen, vermoedt Copijn. "Bijen sterven liever niet binnenshuis omdat het nest dan wordt vervuild. Honger kan niet de oorzaak zijn geweest, want ze hadden nog overvloedige honing."
Onderzoek onder imkers
Copijn besloot een enquête uit te zetten om gegevens te verzamelen en het mysterie te ontrafelen. Uit haar onderzoek onder 140 imkers met 1.025 bijenvolken blijkt dat 56 procent een aanzienlijk hoge sterfte heeft meegemaakt. "Ik ben dus niet alleen. En ik ben niet de enige die zich afvraagt wat er aan de hand is."
Vaak is de bijenparasiet varroa een boosdoener bij dit soort gevallen, maar niet dit jaar. De zachte winters en droge zomers hebben echter wel hun tol geëist, denkt Copijn. "Droge zomers hebben invloed op de vitaliteit van de winterbijen. En in december was het vrij warm, waardoor de bijen werden aangemoedigd om te broeden. Tijdens het broeden wordt een bij even warm als wij, boven de 35 graden. Maar als het dan plotseling koud wordt, moeten ze bijstoken. Dat put hen uit."
Giftige honing
In de gegevens ziet Copijn iets opmerkelijks. "De volken die de winter zijn ingegaan met hun eigen honing, kregen te maken met de hoogste sterfte. Het verschil met de bijen die suiker kregen, was ongeveer 30 procent. Dus is er misschien iets mis met de honing?"
Copijn besloot een aantal monsters te laten analyseren op pesticiden. "Uit zes monsters van drie verschillende locaties met dode bijen blijkt dat in alle monsters gemiddeld dertien pesticiden aanwezig waren. In totaal zijn er 35 verschillende pesticiden in de honing gevonden. Elf van deze bestrijdingsmiddelen zijn niet toegestaan in Nederland vanwege hun hoge toxiciteit."
ebben nu de stoffen gevonden, maar nog niet de bronnen. We hebben veel meer monsters nodig. In de provincie Utrecht, waar ik woon, is de sterfte veel hoger dan in andere gebieden. Hoe dat komt? Er is nog zoveel onduidelijk. Het is belangrijk dat we verder gaan met onafhankelijk onderzoek. Want het is echt een groot probleem. 85 procent van alle planten wordt bestoven door bijen voor zaadzetting en vruchtvorming. Iedereen zou zich zorgen moeten maken, omdat het gaat over onze voedselvoorziening. Bijen zijn het zoemende hart van het leven op aarde."
Te veel giftige bestrijdingsmiddelen
Koos Biesmeijer deelt de zorgen van de Bee Foundation. Hij is wetenschappelijk directeur van Naturalis en professor Natuurlijk Kapitaal aan de Universiteit Leiden. "Goed voor de honingbij zorgen is op dit moment heel moeilijk in Nederland, omdat we niet goed voor ons landschap zorgen", zegt hij."
Bovenstaande informatie komt van Eenvandaag.
Fragment van Eenvandaag.
Doe mee aan de magische missie om de bijen te redden en word een magische donateur van de Bijenstichting. Samen kunnen we een exotische wereld vol wonderen creëren waar bijen weer kunnen gedijen.